Kafamda Bir Tuhaflık İncelemesi – Orhan Pamuk

 “Büyük dururken küçüğü kocaya vermek pek âdet değildir. “

Şinasi – Şair Evlenmesi

Orhan Pamuk’un Kafamda Bir Tuhaflık kitabının incelemesini buradan dinleyebilirsiniz.

İçerik Özeti

Yazıda Nobel ödüllü Türk yazar, Orhan Pamuk’un Kafamda Bir Tuhaflık romanının kısa özetini sunacak ve genel bir inceleme yapacağız.

Kafamda Bir Tuhaflık, Mevlut adında gerçekte karşıma çıksa arkadaşlık etmeyeceğim ama muhabbetini arayacağım bir adamın yaşamını anlatıyor. Yapıta 50’li 60’lı yıllarda Anadolu’nun dört bir yanından İstanbul’a yoğurt, boza satmaya, inşaatlarda çalışamaya gelen kalabalıklarla başlıyoruz. Mevlut ve babası, amcasından sonra Konya’nın köyünden İstanbul’a zengin olma umuduyla giden iki adam.

Mevlut’un amcası ve amcasının oğulları gerçekten de uyanıklık edip hırsla kimi zaman da görgüsüzce zenginleşmiş tipler. Mevlut’un babası ise azıcık aşım kaygısız başım diye düşünen, kardeşine haset edip onun gibi zenginleşemeyen, dünyanın sonuna kadar yoğurt ve boza satarak zengin olabileceğini düşünen bir adam. Ancak kardeşi sayesinde kırsaldan gelen herkes gibi çevirdiği arsaya bir göz ev yapabilmiş bundan daha ileri gidememiş bir baba.

Mevlut da esasında babası gibi silik bir tip. Önüne çıkan tüm zengin olma fırsatlarını -ki bunları amcaoğulları Korkut ve Süleyman sayesinde bulmuştur- yanlış olduğunu düşündüğünden geri çevirmiş, ardından defalarca bunları geri çevirdiği için pişmanlıklar yaşamış.

Mevlut, benim tanıdığım ilginç karakterlerden. Yazarın senelerce üzerine kafa patlattığı belli olan bu şanslı adamın tuhaf, bir o kadar sürükleyici karakteri yüzünden gece uyanıp romanı okuduğumu biliyorum.

Kafamda Bir Tuhaflık Konusu

Romanın gelip dayandığı nokta, Mevlut’un amcaoğlu Korkut’un düğününde Semiha’yı görüp âşık olması, yardım istediği Süleyman’ın ise bile isteye kızın adını Rayiha diye söylemesidir. Hatta kızı kaçırması için Mevlut’a yardım etmiştir. Mevlut üç yıl boyunca bilmeden mektuplar yazdığı kızın Semiha değil de Semiha’nın kız kardeşi Rayiha olduğunu kaçırdığı gece fark etmiştir. Ancak Rayiha’ya bu durumu söylemeden evlenmiş ve uzun yıllar da mutlu olmuşlardır. Ta ki Süleyman ortaya çıkıp Semiha’yı elde edebilmek için Mevlut’u kullandığını itiraf edene dek.

Kitabın başında ve sonunda roman karakterlerinin yer aldığı bir aile ağacı bulunmakta. Bunun ne denli faydalı olduğunu romana başladıktan sonra anlıyorsunuz. Romanın ortasına gelinceye kadar Aktaş ve Karataşların aile durumlarını zihninizde kolayca canlandırabilmenizi sağlıyor.

Ayrıca kitabın sonunda yine okuyucunun işini kolaylaştıracak aynı zamanda romana tarihsel bir gerçeklik de katacak kronoloji bölümü yer almakta. Burada hem roman kahramanlarının belirli durumları (Mevlut’un evliliği, askerliği, babasının ölümü) hem de dünya ve Türkiye’deki birtakım olayların tarihleri (80 darbesi, ikiz kulelere saldırı) kronolojik olarak sıralanmış.

Kafamda Bir Tuhaflık romanında, İstanbul’un ve hatta ülkenin 1950‘lerden 2012’ye kadar değişimi büyük bir titizlikle kendine yer bulmuş. Okur bunu Mevlut’un gözlerinden görüyor ve değişime şaşırıyor. Yazar, Duttepe ve Kültepe’deki gecekondu yaşamından Hacı Hamit Tower ile biten bu değişime insanı bizzat şahit kılmış.

Boza satıcılığından asla vazgeçmeyen Mevlut ise bu işi yaparken çok mutlu. Geceleri dolaştığı sokaklar aslında kafasının içi. Ayrıca Bozacı Mevlut’un boza satarken evlere davet edilmesinden faydalanıp dönemin sosyolojik ve ekonomik durumuna dair yapılan tespitler de çok yerinde.

Romanın bunların dışında bir takım dil kusurları bulunmakta. Nobel almış adamı eleştirmek bana mı kalmış bilinmez ama fotoğraflardan resim diye bahsetmesi beni çok rahatsız etti örneğin. Lakin bunun dışında şiddetle tavsiye edebileceğim, bittiğinde bile verdiği tuhaf rahatsızlıklarla kitaba ilişkin anlatacaklarım bu kadar. Sizler de düşüncelerinizi yazıp bizi aydınlatmayı unutmayın.

Orhan Pamuk Kitapları

Yazar, 1982 yılında yayımladığı Cevdet Bey ve Oğulları kitabıyla yazın yapıtları dünyasına ilk adımını atmış, yaşamı boyunca çoğunluğu roman olmak üzere anlatı ve düşünce metinleri üzerine yoğunlaşmıştır.

Romanları

• Cevdet Bey ve Oğulları
• Sessiz Ev
• Beyaz Kale
• Kara Kitap
• Yeni Hayat
• Benim Adım Kırmızı
• Kar
• Masumiyet Müzesi
• Kafamda Bir Tuhaflık
• Kırmızı Saçlı Kadın
• Hatıraların Masumiyeti

Anıları

• İstanbul: Hatıralar ve Şehir

Senaryoları

• Gizli Yüz

Ders, Söylev ve Seçmeleri

• Babamın Bavulu
• Manzaradan Parçalar
• Saf ve Düşünceli Romancı
• Ben Bir Ağacım
• Balkon
• Turuncu

Kitapları dışında Masumiyet Müzesi adında romanından hareketle açtığı bir de müzesi vardır. Bu müze yakın zamanda bir yangın geçirmiştir. Bir dahaki incelemede görüşmek üzere.

Kaynaklar

https://tr.wikipedia.org/wiki/Orhan_Pamuk