Tüneldeki Çocuk İncelemesi – Sait Faik Abasıyanık

Sait Faik’in Tüneldeki Çocuk kitabının incelemesini buradan dinleyebilirsiniz.

İçerik Özeti

İçerikte Sait Faik‘in kim olduğunu yanıtlamaya çalışacak, eserlerinin listesini paylaşacak ve Tüneldeki Çocuk adlı kitabını incelemeye çalışacağız.

Okuma Süresi: 8 dakika

Kitap Hakkında Bilgiler

Yayın Tarihi: 31.05.2021
ISBN: 9786254053764
Dil: Türkçe
Sayfa Sayısı: 112
Cilt Tipi: Karton Kapak
Kağıt Cinsi: Kitap Kağıdı
Boyut: 12.5 x 20.5 cm

Sait Faik Kimdir?

Sait Faik, 1900’lü yıllarda varlıklı bir ailenin oğlu olarak dünyaya gelmiş. İki dünya savaşını, bu savaşların yarattığı ekonomik ve toplumsal çöküşü görmüş. Ekmeğin vesikayla satıldığı zamanlarda gençliğini yaşamış bir yazar. Eğitimi ortaokuldan lise dönemine kadar savaş yüzünden defalarca sekteye uğramış, defalarca kent değiştirmiş ve sonunda İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesine girmiş. Bu sırada öykülerini Milliyet Gazetesi’ne göndermiş ve yayımlamış.

Uygurca öğrenmek amacıyla iki sene sonra İstanbul Üniversitesi’nden ayrılmış ancak bir süre sonra da zaten ticaretle uğraşmakta olan babasının isteğiyle ticaret okumak için Fransa’ya gitmiş. Döndüğünde çeşitli gazetelerde çalışmış hem köşe yazılarında hem röportajlarında hem de öykülerinde büyük anlatıları ya da düşleri değil gündelik yaşam anlarını işlemiş. Öyküleri bugün bile çağdaş Türk öykücülüğünün en önemli öykülerini oluşturmakta. Salah Birsel’in de farklı benzetmelerle anlattığı üzere sokaktaki herhangi bir insanda gördüğü öyküyü çekip çıkarıp kağıda aktarmış yalnızca Sait Faik.

Tüneldeki Çocuk Özeti

Tüneldeki Çocuk, Sait Faik’in öykülerinden ve röportajlarından derlenmiş bir kitap. Sait Faik’in öykülerini okumaya alışkın olduğumuzdan Tüneldeki Çocuk kitabını ilk elinize aldığınızda “Röportajı nasıl öykü gibi okuyacağım? Kimin aklına gelmiş öykülerle röportajları bir araya toplayıp yayımlamak? ” diye düşünseniz de kitap bittiğinde hangisinin öykü hangisinin görüşme olduğunu tam anlayamadığınız öyküsel röportajlarla karşılaşıyorsunuz. Özellikle Uzun Ömer, Diş ve Diş Ağrısı Nedir Bilmeyen Adam ve Orhan Kemal Röportajı hayli güzel.

Kitabın içindeki öyküler ve röportajlar şunlar:

• Tüneldeki Çocuk
• Ketenhelvacı
• Önündeki Kış
• Bin Dört Yüz Yetmiş Altı Nikel Kuruşun Hikâyesidir Sevgilime Mektuplar

İnsanlığın Haline Doğru I-V

• Bir Kütüphanecinin hikâyesi
• Kaşıkadası’ndan Mektuplar
• İki Kişi Arasında
• Sevgiliye Mektup
• Türkçeye Tercüme Edilemeyen Kitap
• Ayağıma dolaşan Ropörtaj
• Diş ve Diş Ağrısı Nedir Bilmeyen Adam
• Güzeller Seçiliyor
• Kraliçenin Evinde
• “d” Grubu Sergisi
• Rakı Şişesinde Balık Olmak İsteyen Şair
• Uzun Ömer
• Sait Adında Bir Balık/Salâh Birsel

Tüneldeki Çocuk Konusu

Özellikle 2010’dan sonra yeni nesil öykücüler artık öykü kitaplarını belirli bir izlek etrafında biçimlendiriyor. Kimileri eleştirse de benim okurken keyif aldığım bir tutum. Bilinmeli ki Tüneldeki Çocuk yayımlandığı yıllar itibariyle öyle bir kitap değil. Birbirinden bağımsız ancak bir o kadar da sıra dışı bakış açılarıyla yazılmış anlatılarla karşılaştırıyor sizi.

Sait Faik gazetecilik yaptığı yıllarda o kadar güzel röportajlar yapmış ki şimdiki haber dili neden bu kadar öyküsel ve iyi değil diye düşünüyorsunuz. Sait Faik’in yalnızca bir röportajı kurgulayış biçimini görünce şimdi okuduğumuz pazar eklerindeki görüşmelerin çiğ basit bir sormaca olarak kaldığını fark ediyorsunuz. Söz gelimi onlarca Türkiye’nin un uzun adamı haberi yapılsa da hiçbiri sizi Uzun Ömer kadar etkileyemiyor. Bilemiyorum bu belki de Sait Faik’in içinden taşan edebiyat tutkusu ile ilgilidir.

Uzun süredir bunu düşünüyorum. Yeni yüzyılda her şey içeriğe dönüştü ve bu içerikler inanılmaz hızlı tüketiliyor. Bir röportaj artık bu kadar uzun uzadıya düşünerek öyküsel bir belgesel gibi kurgulanarak gelmiyor karşımıza. Daha fazla görüntülenmek ya da daha fazla tıklanmak için yapılan sözcük oyunlarıyla dolu, arama motorlarının tek tipleştirdiği, yalnızca büyük şirketlerin o da sponsor desteğiyle bağımsız(!) işler yapabildiği bir yere gidiyoruz. Artık hiçbir gazeteci yaşamını bu işten kazanırken Sait Faik gibi bir röportaj kurgulayamıyor. Belki bunu yapmaya muktedir ama ne 7/24 akan gündemi ne de zamanı el veriyor.

Tüneldeki Çocuk Alıntıları

Benim kitapta beğendiğim Tüneldeki Çocuk alıntıları ise aşağıdaki gibi:

“Sonunda sersemce bir çocuk gibi olduğumu anlayıverdin. Niye böyleyim dersin? Sabahleyin evden çıkarken büyük adamlar gibi ciddi, tüccarlar gibi hesaplı, zeki olmayı kararlaştırıyor; akşama doğru deli dolu, hesapsız, sersem bir halde evime dönüyorum. Yaradılış bu sevgili. Bir türlü istediğin gibi adam olamayacağım.” – Sayfa 21 Sevgilime Mektup, İnsanlığın Haline Doğru I’den.

Öykücü basit insan eylemlerinden bile bir insanın içini sezer. Aşağıdaki alıntı bana bunu düşündürdü:

“Evvelsi akşam vapurda giderken, bir büyük şehirden bir büyük şehre gelen aç bir kadının bayıldığını gördüm. Yanakları çökmüş, yüzü tatlı bir çocuk yüzü halini almıştı. Dudaklarını yalıyor, âdeta bir küçük köpek gibi sesler çıkarıyor… ve maviş maviş bakıyordu. Fakat kadıncağız ne lakırdı söylüyor, ne ayağa kalkabiliyordu. Bir bu biçim bir bayılma hadisesi ilk defa gördüm. Kamarotlar, çımacı ve bir biletçi koşup kendi kamaralarına götürdüler.

Aç olduğu anlaşıldı. Kimse ona çorba verdi mi, bilmiyorum. Belki o biletleri zımbalayan delikanlı karnesini ona vermiş, bir de çay içirmiştir. Çünkü o, ben sevdiğimle otururken “Ooo! Yine buluşmuşsunuz; ne birbirinizden ayrılmazsınız!’ Kıskanıyorum sizi” der güler ve bizi beraber görünce sevinir.” – Sayfa 49 İki Kişi Arasında’dan.

Biz de sık sık Feyime’yle güzelin ne olduğunu düşünürüz. Bu bölümü hayli hoşuma gittiği için son alıntı olarak Kraliçenin Evinde adlı bölümden bir parçayı da buraya ekliyorum:

“Kim kendi kendine “Güzellik nedir?” diye sorsa kafasından alacağı bir cevap vardır. Kimi, güzellik gençliktir, der. Bu sözü söyleyenin bir zaman sonra karşısına öyle muhterem, öyle sevimli, öyle konuşkan, öyle zeki ve canayakın bir eski hanımefendi çıkar ki kafasından bu cevabı alan adama, yine kafası, güzellik ihtiyarlıkmış, der gibi olur. Güzellik, boy bos, kalça, omuz dersen yanılırsın, güzellik hem boy bos, hem kaş gözdür derseniz, yine yanılacaksınız.

• Şu Fatma ne güzel kız! O ne boy bos, o ne kaş göz!

Bir düşman hemen:

• Ama soğuktur,

dedi miydi, deminki kaş göz, boy boşa bir de sıcaklık eklemek lazım geldiğini anlarsınız. Boylu boslu, kaşlı gözlü, kanı sıcak bir dilbere, kaşsız gözsüz, boysuz bossuz, ama civelek mi civelek biri çıkar, doğuştan öğrenilmiş bir iki cilve yapar. Bakarsınız ki boylu boslunun, kanı sıcağın büyüsü çözülüvermiştir. O zaman, “Güzel kim, gönül sevdi” dersiniz.

Yine yanılmışınızdır. Bir nevi sarhoşluğun kurbanısınızdır. Ayılınca, cilveli çirkinin cilveleri dökülür, cinsi cazibesi, boyattığınız iskarpinlerin pırıltısı nasıl uçarsa uçup gitmiştir. “Bu muydu benim hoşlandığım dilber? Aman yarabbi!” dersiniz.

Der oğlu dersiniz. Bununla beraber güzellik bir vehim değildir. Hakikat olarak da vardır. Gençlikten; boydan bosdan, kaştan gözden, halden, kanı sıcaklıktan bir şeyler alıp insanı sevgiye, hayata çağıran bir yaratılış mucizesidir.”- Sayfa 81 ve 82 Kraliçenin Evinde’den.

Sait Faik Abasıyanık Eserleri

Sait Faik’in çoğu öykü olmak üzere kimi derleme birçok kitabı var. Yazarın ölümünden sonra açılmış Sait Faik müzesine göre yayımlanmış Sait Faik Abasıyanık eserleri listesi aşağıdaki gibi:

Öykü Kitapları

• Semaver
• Sarnıç
• Şahmerdan
• Lüzumsuz Adam
• Mahalle Kahvesi
• Havada Bulut
• Kumpanya
• Havuz Başı
• Son Kuşlar
• Alemdağ’da Var Bir Yılan
• Az Şekerli
• Tüneldeki Çocuk

Şiir Kitapları

• Şimdi Sevişme Vakti

Roman

• Kayıp aranıyor
• Medar-ı Maişet Motoru

Röportajları

• Mahkeme Kapısı

Bu arada yazarın ölümünden sonra annesi tarafından başlatılan Sait Faik Hikaye Armağanı‘nın yazın dünyamızın en uzun soluklu ve en saygın edebiyat etkinliklerinden olduğunu da belirtmek gerekir. Tabi bunda yazarın mirasını bağışladığı Darrüşafaka’nın Sait Faik’e ve değerlerine sahip çıkmasının da bir etkisi var.

Kaynaklar

http://saitfaikmuzesi.org/eserleri/

https://www.memurlar.net/haber/719043/sait-faik-abasiyanik-in-hayati-belgesel-oldu.html

https://tr.wikipedia.org/wiki/Sait_Faik_Abas%C4%B1yan%C4%B1k

https://www.darussafaka.org/hakkimizda/cemiyet/sait-faik-hikaye-armagani