İmbat Serinliği İncelemesi – Halikarnas Balıkçısı

Halikarnas Balıkçısı’nın İmbat Serinliği kitabının incelemesini buradan dinleyebilirsiniz.

İçerik Özeti

Halikarnas Balıkçısı takma adıyla tüm dünyaya adını duyuran Cevat Şakir Kabaağaçlı’nın Akdeniz’e olan hayranlığını anlattığı eserlerinden biri İmbat Serinliği. Birçok medeniyete ev sahipliği yapan Akdeniz’in havası, suyu, tarihi, kültürü, insanları, hayvanları, yemişleri, mitolojisi ve benzeri özellikleri hakkında çeşit çeşit bilgi bulabileceğiniz, Halikarnas Balıkçısı’nın tatlı diliyle okurken çok keyif alacağınız bir kitap.

Kitap Hakkında Bilgiler

Dil: Türkçe
Sayfa Sayısı: 136
Cilt Tipi: Karton Kapak
Kağıt Cinsi: Kitap Kağıdı
Boyut: 11 x 19 cm

Halikarnas Balıkçısı Kimdir?

Asıl adı Cevat Şakir Kabaağaçlı olan yazar tüm kitap ve radyo konuşmalarında Halikarnas Balıkçısı adını kullanmıştır. 17 Nisan 1890’da Girit’te dünyaya gelir. Tam bir Akdeniz hayranı olan balıkçı, altı kardeşiyle birlikte büyümüştür.

Bu aileden Halikarnas Balıkçısı dışında resim, seramik, gravür, tiyatro gibi sanat dallarında başarılar elde eden Şirin Devrim, Nejat Devrim gibi önemli sanatçılar çıkmıştır. Kabaağaçlı, babası Mehmet Şakir Paşa’nın mesleği sebebiyle çocukluğunu Girit, Atina, Büyükada gibi bölgelerde geçirdikten sonra Robert Koleji’nde ortaöğrenimini tamamlar. 1904’te Yeni Çağlar Tarihi bölümü okumak üzere Oxford Üniversitesi’ne kaydolur. Burada İtalyan bir kadınla evlenen balıkçı bir süre de İtalya’da yaşar. İtalya’da resim eğitimi alır, 1914’te Türkiye’ye geri döndüğünde birçok gazete ve dergide resim, kapak ve karikatür çizimleri yapmaya başlar. Bir yandan da yazdığı öykü ve çevirileriyle yazarlık serüvenine başlamış olur.

Halikarnas Balıkçısı, Akdeniz’le ilgili eserlerini, dergilerde yazdığı siyasi yazılar sebebiyle aldığı sürgün cezasında Bodrum’da yaşadığı yıllarda yazar. Bir buçuk yıllık sürgün cezası için gittiği Bodrum’da yirmi beş yıl kalır. Üç evlilik yapan Balıkçı, 13 Ekim 1973’te kemik kanseri sebebiyle hayata veda eder.

Halikarnas Balıkçısı Eserleri

Nam-ı diğer Halikarnas Balıkçısı Cevat Şakir Kabaağaçlı hayli üretken bir yazardır. Yapıtlarını roman, öykü ve deneme türlerine göre aşağıdaki gibi sırlamak olanaklı:

• Uluç Reis
• Turgut Reis
• Aganta Burina Burinata
• Deniz Gurbetçileri
• Bulamaç
• Ötelerin Çocukları
• Egeden
• Mavi Zamanlar
• Ege Kıyılarından
• Gülen Ada
• Çiçeklerin Düğünü
• Merhaba Akdeniz
• Yaşasın Deniz
• Egeden Denize Bırakılmış Bir Çiçek
• Egenin Dibi
• Nasrettin Hoca
• Yol Ver Deniz
• Define Adası
• Gündüzü Kaybeden Kuş
• İmbat Serinliği
• Hey Koca Yurt
• Anadolu Tanrıları
• Merhaba Anadolu
• Anadolu Efsaneleri
• Altını Kıta Akdeniz
• Arşipel
• Anadolunun Sesi
• Sonsuzluk Sessiz Büyür
• Düşün Yazıları

İmbat Serinliği Özet

İmbat Serinliği, Halikarnas Balıkçısı’nın radyo programlarında konuşma yaptığı sıralarda ilk konuşmalarını doğaçlama yaparken TRT yetkililerinin “Metin isteriz” diretmeleri üzerine konuşmalarını “oturum” biçiminde kaleme aldığı metinlerin toplandığı bir kitaptır. Bu yüzden bir çırpıda okunan, Balıkçı’nın akıcı, esprili ve masalsı konuşma diliyle bize Akdeniz’in her şeyini anlattığı bir eserdir.

İçinde mizahın ve hicvin ne olduğundan tutun; Akdeniz’in havası, suyu, iklimi, kumu, güneşi, denizi, hayvanları, yemişleri, kültürleri, tarihi, mimarisi ve insanlarına kadar her şey Halikarnas Balıkçısı’nın samimi biçemiyle hem eğlendirici hem bilgilendirici biçimde anlatılmıştır. Balıkçı der ki

“Hiciv şom ve salt adalettir, idam eder. Mizah ise güldürücüdür, horlamaz insanı, hoş görücüdür, güleçtir, insanidir.”

Hiciv ile mizah arasındaki çizgiyi belirten Balıkçı aynı zamanda hicvin adaletli, mizahın ise merhametli, insaflı olduğunu söyler. Ve ona göre her milletin kendi mizahı ve mizahçısı olsa da hiçbiri bizim Nasreddin Hoca’mızla boy ölçüşemez. Hatta insan baki oldukça Nasreddin Hoca da yaşayacaktır.

İmbat Serinliği Konusu

Şunu söylemek gerekir: Kitabın konusu Akdeniz’dir. Tam bir Akdeniz aşığı olan Halikarnas Balıkçısı’nın gözünden Akdeniz’e, Anadolu’ya bir bakalım.

Akdeniz hem denizinin muhteşem rengiyle hem de plajlarıyla dünyanın en iyisidir. Bu renkte bir deniz başka yerde yoktur. Anadolu’nun sarı kum plajları dışında dünyanın hiçbir yerindeki plajlardan kum alınıp da saklanılmaz. Akdeniz ilk canlılardan bu yana engin bir yaşamdır ve Akdeniz’e “Bahri Sefid Akdeniz” denir.

Akdeniz’in soluğu ise rüzgarla yayılan muhteşem turunç, limon, portakal ve çiçek suyu kokularıdır. Akdeniz’in içinde en dikkat çekicisi elektrik balıkları olmakla birlikte envai çeşit canlı yaşar. Fakat hepsi avlanıp yenilmez. Çeşitlilik Akdeniz’in doğasında vardır. Denizin dışı da içi kadar çeşitlidir. Keklik, sülün, lökeşe, bıldırcın, sığırcık, turna, yaban kızları ve ördekleri avlanıp yenilebilir. Her çeşit hayvan, canlı yaşar. Dünyanın en güzel meyveleri ve yemişleri Akdeniz’de yetişir. Kayısılar, kirazlar, zeytinyağları…

Balıkçı der ki

“Dünyanın neresinde olursa olsun insan bir yere gitti miydi, o yere gider. Bu laf mı sanki? Bunu bilmeyecek ne var? Ama Anadolu’da bir yere gidildi miydi aynı yerde en az üç dört aleme birden gider.”

Anadolu’nun her bir yerinde birçok felsefe, düşünce ve tarih yatar. Medeniyetler, düşünürler, mucitler, savaşlar Anadolu’da iz bırakmıştır. Dünyanın ilk güzellik yarışması da burada yapılmıştır. Hem de Çanakkale çevresinde bir yerde ve tanrıçalar arasında. Yarışmayı Venüs kazanmıştır.

Bunun yanında “uygarlık” da Avrupa’ya Batı Anadolu’dan gitmiştir. Buranın kıyı halkı çok iyi denizcidir. İlk şehirler buralarda kurulmuştur. Hatta bazı mitolojik terimler bile Helen dillerinden gelme değil unutulmuş bir Anadolu dilinden gelmedir. Asya kelimesi ise bir tanrıça adından gelmedir ve ilk kez Homeros’un İlyada’sında görülmüştür. Efsaneye göre Avrupa ismi de Filistin Kralı Agenor’un kızının adıdır ve bu kıza Zeus aşık olmuştur. Girit adasında Zeus ile Avrupa evlenmiş, Minos adında bir oğulları olmuştur. Bunun için bu adaya Minoen denmektedir.

Akdeniz’deki hamam kültürü Roma döneminden itibaren başlamıştır ve günümüzde hala devam eden önemli bir kültür mirasıdır. Bir diğer önemli miras da Ege ve Akdeniz kıyılarındaki ormanlarımızdır. Yeşil yeşil, çeşit çeşit, capcanlı ormanlarımız Akdeniz’in çeşitliliğine ve canlılığına renk katar. Ayrıca bu denizlerin diplerinde batmış birçok hazine vardır. Balıkçı, kendi zamanından elli yıl önce bir sünger avcısının Ege denizinin dibinden çok güzel bir Demeter heykeli çıkardığını söyler. Avrupalılar bunu çok kıskanmıştır. Bu görüp görülebilecek en güzel Demeter heykelidir. Balıkçının “tarih babası” olarak da ifade ettiği Herodotos, yalnızca Anadolu’nun değil tüm dünyanın ilk turistidir. Akdeniz’deki şehirlere, bu şehirlerdeki kalıntılara bakıldığı zaman bu bölgenin üst üste uygarlıklara ev sahipliği yapan çok zengin bir bölge olduğu anlaşılır. Turgut Reis, Piri Reis, Barbaros gibi çok ünlü denizcilere bakıldığı zaman onların da Akdenizli oldukları görülür. Anadolu çok önemli denizcilerin, tanrı ve tanrıçaların, uygarlıkların, felsefecilerin, tarihçilerin, hazinelerin, hayvanların, meyvelerin, bitkilerin, yiyeceklerin, yapıtların, mimarilerin, şaheserlerin sahibidir. Kısacası insanlığın ve insanlıkla başlayan her şeyin başlangıcıdır.

İmbat Serinliği Alıntıları

Yukarıda da bazılarına yer verdiğimiz altını çizdiğimiz alıntılar ise şu biçimde:

“Hiciv şom ve salt adalettir, idam eder. Mizah ise güldürücüdür, horlamaz insanı, hoş görücüdür, güleçtir, insanidir.”

“Dünyanın neresinde olursa olsun insan bir yere gitti miydi, o yere gider. Bu laf mı sanki? Bunu bilmeyecek ne var? Ama Anadolu’da bir yere gidildi miydi aynı yerde en az üç dört aleme birden gider.”

Kaynakça

https://tr.wikipedia.org/wiki/Halikarnas_Bal%C4%B1k%C3%A7%C4%B1s%C4%B1

https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/uygarlik-tarihinde-anadolunun-yeri-ve-halikarnas-balikcisi-1840255

Halikarnas Balıkçısı – İmbat Serinliği – Bilgi Yayınevi – 2011 İkinci Basım