Kitab-ül Hiyel İncelemesi – İhsan Oktay Anar

İhsan Oktay Anar’ın Kitab-ül Hiyel romanının incelemesini buradan dinleyebilirsiniz.

İçerik Özeti

Bu yazıda İhsan Oktay Anar’dan kısaca söz edecek ve Kitab-ül Hiyel adlı yapıtını incelemeye çalışacağız.

Kitap Hakkında Bilgiler

Yayın Tarihi: 01.05.2018
ISBN: 9789754705423
Dil: Türkçe
Sayfa Sayısı: 154
Cilt Tipi: Karton Kapak
Kağıt Cinsi: 3. Hm. Kağıt
Boyut: 13 x 19 cm

Beni yazar yapacak adam: İhsan Oktay Anar. Çok geç tanıştım onunla. Bilirsiniz bir kitabı okumak aynı zamanda yazarı ile sohbet etmektir. Ben bu adamla günlerce sohbet ettim sevgili okur. Kitab-ül Hiyel de yaptığımız son sohbetin adı.

Hiyel kelimesinin anlamına dair yaptığımız aramaların neticesinde, hüner, tedbir, çare, yöntem kelimesinin çoğulu olduğunu, ilimler tarihinde ise genellikle “makine bilgisi” veya “mekanik teknolojisi” anlamında kullanıldığı öğrendik. Kitapta da zaten Yafes Çelebi ile başlayan birtakım mekanik silah ve aletlerin icadı anlatılmakta.

Bu kitap, İhsan Oktay Anar’ın dehasını ve nüktedanlığını Puslu Kıtalar Atlası’ndan da öteye taşıdığı bir yapıt. Kitabın arka kapağında yer alan “Okuyanın okumayanlara kolay anlatamayacağı, hayal gücünün sınırsızlığını gösteren çizimleriyle, insanın birileriyle paylaşmak isteyeceği romanlardan, Kitab’ül Hiyel.” tanımını kitap bittikten sonra anlayabiliyorsunuz.

Kitab-Ül Hiyel Konusu

Yafes Çelebi ile başlayan Kitab-ül Hiyel, Kara Calud ve ardından da devri daimin sırrını çözen Üzeyir’e kadar uzanır. Bu adamlar birbirlerinin çırağıdır. Kitapta bunların dışında bir önemli karakter de Uzun İhsan Efendi’dir ki bunun aslında yazarın kendisi olduğunu ve bu karakteri ile daha önce de yaptığı gibi romanın içine girdiği görülmektedir. Bu da İhsan Oktay Anar’a duyduğumuz hayranlığın bir başka nedeni aslında.

Kitapta en hoşuma giden noktalardan biri hikayenin yüzlerce rivayetçi ve nakledici aracılığı ile aktarılmasıdır. “Raviyan-ı ahbar ve nakilan-ı asar, Yafes Çelebi hakkındaki rivayet…” şeklinde başlayan paragrafları her okumaya başladığınızda karşınızda size öyküyü anlatan, kanlı canlı bir insan varmış gibi hissediyorsunuz.

Kitab-Ül Hiyel Özeti

Kitab-ül Hiyel romanını özetlemem gerekirse ilk olarak bir karakterden söz etmem gerekir. Kendini çeşitli aletlerin icadına adamış, bu sayede adından söz ettirip tüm cihana hükmedebileceğine inanan, gözü açık, emeline ulaşmak için önüne çıkacak engelleri aşmak için her yolu mubah gören Yafes Çelebi kurgudaki en kritik adam. Önüne çıkan her engeli rüşvetle dahi olsa aşabilen bu uyanık adam, günümüz sanayi ve teknoloji bakanı derecesinde bir görevde olan Uzun İhsan Efendi’yi ikna edip icadına onay alamıyor. Bunun neticesinde Uzun İhsan Efendi’nin çocuğunu bile kaçırıyor.

Bu kaçırılan çocuk (Davud) ise emin olun üzerine yeni bir kitap yazılabilecek karakterlerden, yaşıtları koca adam olduğu halde lanetlenmişçesine hep çocuk kalan, en kuvvetli demir ustalarının dahi saatlerce döverek elde edebileceği demiri kolayca yapabilen bir velet. Ancak romana ilişkin merakınızı köreltmemek için devamını anlatmak istemiyorum.

Yafes Çelebi’nin aklından geçen sayısız icat var. Bunların hiçbirini saraya kabul ettiremiyor. Köle pazarından aldığı Calud’u ise kendisinin varisi olarak görüyor. Aynı Calud kendi yaşamında da önemli bir kırılmaya neden oluyor.

Vaka-ı Hayriye’den, tek-u ala’nın tekila olmasına, kitapta anlatılan icatların çizimine kadar mükemmel bir işçilik sergilenen bu yapıt tarafımdan şiddetle tavsiye edilmektedir. İhsan Oktay Anar ile bir gün karşılaşmak belki nasip olur. Bizler otuzlu yaşlarına, yaklaşmış küçük, orta ölçekli ilçe ve şehirlerde büyümüş bireyler olarak yolda yürürken veya bir yerde otururken hiçbir yazarla karşılaşmamış insanlarız. Biz büyüdükçe küçüleceğini umduğumuz ama olduğu yerde sayan bu dünyada, bir gün bizimle de karşılaşmak için can atan insanlar olursa emin olun koşarak gideriz.

İhsan Oktay Anar Kitapları

Aynı zamanda 2011 yılına kadar akademisyenlik de yapan yazar, 1995’ten beri seçkin yazınsal yapıtlar üretmektedir. En bilinen kitabı Puslu Kıtalar Atlası olmakla birlikte her biri ses getirmiş, titizlikle yazdığı birçok romanı vardır.

Romanları

• Puslu Kıtalar Atlası
• Kitab-ül Hiyel
• Amat
• Suskunlar
• Yedinci Gün
• Gaiz Kahraman

Öykü Kitapları

• Efrasiyab’ın Hikayeleri

Yazar, İzmir’de yaşamaktadır ve uzun bir süredir gözlerden uzak olmayı tercih ederek hiçbir yayın mecrasına da röportaj vermemektedir. Kendisi en son İzmir’de sokak ropörtajları yapmakta olan Tüylü Mikrofon adındaki bir Youtube Kanalı’nda tesadüfen görünmüştür. İhsan Oktay Anar’ın o anlarını da aşağıya ekliyorum.

Bütün yapıtları İletişim Yayımlarından çıkan yazarın bir başka yapıtını bir başka incelemede size sunana dek esen kal sevgili okur.

Kaynaklar

https://maiotik.com/puslu-kitalar-atlasi-ozet/

https://www.youtube.com/channel/UCOeNkjZkJcrZhFAHD_s__wg