Empedokles’in Dostları İncelemesi – Amin Maalouf

Amin Maalouf’un Empedokles’in Dostları kitabının incelemesini buradan dinleyebilirsiniz.

İÇERİK ÖZETİ

Bu içerikte Amin Maalouf’un son romanı Empedokles’in Dostları adlı bilim kurgu ögeleriyle dolu son romanını inceleyeceğiz.

Empedokles’in Dostları, Lübnan’lı yazar Amin Maalouf’un sekiz yıllık aradan sonra yazdığı ilk roman. Amin Maalouf’un alışılageldik konularının dışında bu sefer geleceğe gittiği roman çarpıcı bir konuya sahip.

Aynı zamanda 25. yaş günü armağanım olan kitabı incelemek üzere ilk sorumuzu yanıtlayalım.

Amin Maalouf Kimdir?

Türk asıllı bir anne ve Lübnanlı bir babanın oğlu olarak 1949’da Lübnan’da dünyaya gelen Amin Maalouf, eğitimini Lübnan’da tamamlamış ve iç savaşın çıktığı 1975 yılına kadar da gazeteci olarak Lübnan’da çalışmıştır. İç savaşın çıkmasıyla birlikte Fransa’ya göç eden yazar, burada yayın organlarında çalışmaya devam etmiş ve yıllar sonra yazacağı Çivisi Çıkmış Dünya kitabında anlatacağı göçmenliğin ne olduğu üzerine ilk düşüncelerini, ilk göçmenlik deneyimi olan Fransa’da edinmiştir.

Ülkemizde çok sevilen ve özellikle Semerkant adlı yapıtıyla tanındıktan sonra iyi satış rakamlarına ulaşan Amin Maalouf günümüzde hala Fransa’da yaşamakta ve zamanının büyük çoğunluğunu kitaplarını yazmaya ayırmaktadır.

Amin Maalouf’un Kitapları

Yazarın dilimizde de yayımlanan birçok kitabı vardır. Bu kitapları sırasıyla aşağıdaki gibi listelemek olanaklıdır.

Anlatıları

• Afrikalı Leo
• Semerkant
• Işık Bahçeleri
• Beatrice’den Sonra Birinci Yüzyıl
• Tanios Kayası
• Doğunun Limanları
• Yüzüncü Ad
• Doğu’dan Uzakta
• Empedokles’in Dostları

Düşünceye Dayalı Kitapları

• Arapların Gözüyle Haçlı Seferleri
• Ölümcül Kimlikler
• Çivisi Çıkmış Dünya
• Uygarlıkların Batışı

İncelemenin konusu olan 2020 yılında yazılmış Empedokles’in Dostları ise bakış açınıza göre distopya ya da ütopya olarak adlandırılabilecek çarpıcı bir bilim kurgu özelliği taşımakta. Gelin beraber Empedokles’in Dostları’nın özetine bakalım.

Kitap Hakkında Bilgiler

Çevirmen: Ali Berktay
Yayın Tarihi: 04.02.2021
ISBN: 9789750848940
Dil: Türkçe
Sayfa Sayısı: 216
Cilt Tipi: Karton Kapak
Kağıt Cinsi: Kitap Kağıdı
Boyut: 13.5 x 21 cm

Empedokles’in Dostları Özeti

Atlantik okyanusunun kıyısında Antiache adında bir ada vardır. Bu adanın biri Alec diğeri Eve adından başlangıçta birbirleriyle iletişim kurmayan yalnızca iki sakini vardır. Ancak dünyada bütün iletişim ağının çökmesiyle bu iki insan birbirleriyle iletişim kurmaya başlayacak ve dost olacaktır.

Bu dostluk büyürken, dünyayı büyük bir nükleer felaketin beklediği ortaya çıkmaktadır. Bugüne kadar geliştirdiğimiz teknolojilerin sonumuzu getireceği düşünülürken bir anda kendilerine Empedokles’in Dostları diyen sanat, kültür, bilim gibi alanlarda bizden daha gelişmiş bir uygarlığın insanları çıkacak ve uygarlığımızın sorunlarını yüzümüze vuracak, nükleer felakete engel olacaktır.

Bu noktada dünya ikiye ayrılmıştır. Kimileri Empedokles’in Dostları’nın niyetinden emin değildir ve iki uygarlık arasındaki bu yakınlaşmanın toplumumuza etkilerini kestirememektedir. Kimileriyse kalmaları ve insanlığa yardım etmeleri gerektiğini düşünmektedir. Sonunda bir grup insan Empedokles’in Dostları’nın kurduğu yüzen bir hastaneye bombalı saldırıda bulunacak ve bunun üzerine Empedokles’in Dostları dünyayı terk edecektir.

Empedokles’in Dostları Konusu

Okur, roman boyunca kendi uygarlığımız ile Empedokles’in Dostlarının uygarlığını karşılaştırır durur. Evet bizim uygarlığımız da laiktir ve bizim uygarlığımızın da teknolojisi gelişmiştir. Ancak nükleer silah, radyasyon ve uluslararası sorunlardan kurtulabilmiş değilizdir.

Okudukça uygarlığımızın gerçekten de yardıma gereksinimi olduğunu hissederiz. Ancak işlerin sarpa sarması ve Empedokles’in Dostlarının gitmesiyle hem çaresizliğe sürükleniriz hem de bir çözüm olduğunu sezerek umutla dolarız.

Bundan sonra Amerikan Başkanı dahil birçok insan Empedokles’in Dostlarını dünyaya tekrar getirmeye ve insanlığa yardım etmeleri için ikna etmeye çalışacaktır.

Empedokles Kimdir?

Romanı daha iyi anlamak için Empedokles kimdir? sorusunun üzerine de eğilmek gerekiyor. Empedokles aslında Sokrates’ten de önce yaşamış bir antik Yunan filozofu. Onu diğer filozoflardan ayıran yön ise diğer filozoflar maddeyi oluşturan tözü açıklamakta ateş, su, toprak ve havayı kullanırken Empedokles’in bu dört elementin yanına sevgi ve nefret gibi duyguları da ekleyerek maddenin yalnızca bu dört elementle değil aynı zamanda duygularla da oluştuğu düşüncesini ileri sürmüş olması.

Dolayısıyla romana adını veren filozof, sanki Amin Maalouf’un insanın kurtuluşuna inandığını ve bunun iyi duygularla olacağını savunduğunu hissettiriyor ve toplumsal anlamda da yorumlanabileceği üzere bizi Zülfü Livaneli’nin o muhteşem sözlerine götürüyor.

“Dünyayı güzellik kurtaracak bir insanı sevmekle başlayacak her şey.”

Empedokles’in Dostları Alıntıları

Oldukça sürükleyici olan kitabın dikkatimi çeken alıntıları ise Zehre Ergeç’in romanı ekoeleştirel bir yaklaşımla incelediği değerli makalesindekilerden hareketle Zehra Ergeç ile aynı ve şöyle.

” Geçtiğimiz 26 Eylül günü, yani bir buçuk ay önce, öğleden sonra Potomac kıyısında, Washington’ın merkezine otuz kilometre kadar uzaktaki küçük nehir limanı Indian Head’de güçlü bir patlama oldu. Yerel yetkililer ilk birkaç saat boyunca inkâr yolunu seçtiler, olayın adını koymaya cesaret edemiyorlardı: Çünkü hakiki bir nükleer patlama söz konusuydu!  Tahribatın çapı bin metreyi aşmadığına göre zayıf ve etkisi sınırlı bir bomba olduğu anlaşılıyordu, yine de altı yüzden fazla ölü vardı ve civarındaki binlerce bölge sakini ya yaralanmış ya da radyasyona maruz kalmıştı. 

Radyoaktif bulut şans eseri batıdan esen rüzgâr tarafından süpürülmese çok daha fazla kurban olabilirdi.  Bazıları, ortalığı yatıştırmak adına, ‘kaza sonucu patlama’ fikrini öne çıkarmak için çırpındılar: hoş, bu bombayı elinde bulunduranların niyeti hiç kuşkusuz onu orada ve o sırada patlatmak olamayacağına göre, bu iddiada bir gerçeklik payı da yok değildi”- Sayfa 33

Yukarıdaki alıntıdan anlaşıldığı üzere hızlı ve çarpıcı bir anlatımı olan romandan örnek verilebilecek diğer bir alıntı ise şöyle.

Eğer iyilik, sık sık görüldüğü üzere, kötülüğe kapı aralıyorsa bunun kendi hatası olabileceğini aklına bile getirmiyor. Bilge birisi kendisini eylemlerinden ve sonuçlarından sorumlu görür; bilgelikten hiç nasiplenmemiş insan ise kendini sadece niyetlerinden sorumlu sayar – 142

NOT: Bu arada Yapı Kredi Yayımlarını tebrik etmek gerekir. Romanın Fransızca asıl adı Nos Freres Inattendus İngilizceye Our Unexpected Brothers olarak çevrilmesi planlanıyor ancak henüz çevrilmemiş. Maalouf’un bu romanını Empedokles’in Dostları adıyla dünyanın birçok dilinden önce Türkçe’ye kazandırdıkları için teşekkür ederiz.

Kaynaklar

https://www.dailysabah.com/arts/amin-maaloufs-latest-novel-metaphor-for-todays-world-amid-covid-19/news

https://www.yapikrediyayinlari.com.tr/empedoklesin-dostlari.aspx

https://tr.wikipedia.org/wiki/Amin_Maalouf

https://www.sosyalarastirmalar.com/cilt14/sayi77_pdf/1dil_edebiyat/zehra_ergec.pdf

İnceleme sitemize Sinan ÖZKESKİN tarafından gönderilmiştir.