Babaya Mektup İncelemesi – Franz Kafka

Kitabın incelemesini buradan dinleyebilirsiniz.

İçerik Özeti

Ölümsüz eseri Dönüşüm ile yabancılaşmanın, toplum-birey sorunlarının yazarı Franz Kafka’nın babası ile olan ilişkisini anlattığı psikolojik yapıtı Babaya Mektup’u inceleyeceğiz.

Kitap Hakkında Bilgiler

Çevirmen: Cemre Selvi
ISBN: 9786257784597
Dil: Türkçe
Sayfa Sayısı: 52
Cilt Tipi: Karton Kapak
Kağıt Cinsi: Kitap Kağıdı
Boyut: 12.5 x 19.5 cm

Yazarın sorular doğruysa hangi duvar yıkılmaz sözünden hareketle ilk sorumuzla başlayalım anlatmaya.

Franz Kafka Kimdir?

Franz Kafka, 3 Temmuz 1883 tarihinde Prag’ta dünyaya gelmiştir. İki erkek kardeşi küçükken, dört kız kardeşi ise yahudi soykırımı sırasında hayatını kaybetmiştir. 

Fleischmark’taki erkek okulunda öğrenimine başlamıştır. Üniversite öğrenimini ise Prag Üniversitesi, Hukuk fakültesinde tamamlamıştır. Milena’ya Mektuplar adlı ölümsüz yapıtındaki mektupların sahibi olan Milena Jasenska ile 1920 yılında tanışmıştır. Fakat Milena da 1944 yılında toplama kampında hayatını kaybedenler arasında olacaktır. 

1923’te Berlin’e taşınmıştır. Burada Dora Diamant ile tanışmıştır. Toplum, birey, yabancılaşma ve varoluş gibi temaları derinlemesine bir biçimde işleyen yazarın yapıtlarında ailevi sorunlarının, travmalarının da etkisi büyük ölçüde görülmektedir.

Yaşarken keşfedilememiş, maddi durumu yetersiz bir insan olarak hayatını sürmüştür. Maddi yetersizliğinin de etkisiyle sağlık durumu 1917 yılında öğrendiği verem hastalığıyla birlikte kötüye gitmeye başlamıştır. Bunun üzerine 1922 yılında emekli olmuş, sefalet ve hastalık içinde geçen son yıllarının ardından 3 Haziran 1924 tarihinde, henüz 41 yaşındayken hayatını kaybetmiştir. 

Ölümünün ardından arkadaşı Max Brod, yazarın vasiyetine sadık kalmayarak onun eserlerini yayımlamıştır. Brod, bu yapıtları yayımlamamış olsaydı, bugün Franz Kafka gibi büyük bir yazardan ve dev külliyatından kimsenin haberi olmayacaktı.

Babaya Mektup Özeti

Babaya Mektup 63 sayfalık mektup türünde biyografik bir eserdir. Hacimli olmamasına rağmen Kafka’nın çocukluk yıllarından yetişkinlik yıllarına kadar tüm hayatı hakkında önemli ve detaylı bilgilere ulaşabildiğimiz bir kitaptır. 

Yazar, bu eserini birkaç haftalık bir sürede kaleme almıştır. Yapıt boyunca babasına hitap etmektedir. Kitabı yazmaktaki amacı ise söylemekten korktuğu düşüncelerini, isyanlarını, pişmanlık ve kızgınlıklarını, veremediği cevaplarını içinden atmak istemesidir.  Babasına karşı en büyük kızgınlığı, korkutucu ve küçümseyici tavırlarıyla küçüklüğünden beri  özgüvenli bir birey olarak yetişmesinin önüne geçmiş olmasıdır.

Baba Herman, oldukça akıllı, yetenekli, kendine güvenen, güvenilir ve baskın karakterli bir babadır. Franz Kafka kalabalık bir aile içinde büyümüştür. Bu yüzden de babasının kendisiyle olan ilişkisini yer yer babasının kız kardeşleriyle olan ilişkisiyle ve yer yer de erkek kardeşleriyle olan ilişkisiyle kıyaslar. 

Yazar, çocukluk yıllarındaki sessizliği, çekimserliği için babasını suçlar. Büyür ve yine yalnızlığı, sessizliği, beceriksizliği için babasını suçlar. Tüm bunların da belki biraz baba sevgisi, şefkati ve desteği hissetmiş olsaydı daha az olacağını iddia eder. Kafka hiçbir zaman iyi bir konuşmacı olamamıştır fakat çok iyi bir yazardır. Söyleyemediği, ifade edemediği duygu ve düşüncelerini bu mektup kitapla ifade etmek ister.

Yazarın bu kızgınlığının altında aslında babasına duyduğu hayranlık yatmaktadır. O, babasına hayrandır ve hiçbir zaman onun gibi bir adam olamamıştır. Babası ile arasındaki görünmez uçurum ona yabancılaşmasına sebep olmuştur. Yazar ailesindeki bu yabancılaşmayı, korkak bir çocukluk yaşamasına sebep olan babasına seslenerek anlatır. Annesinin kendisine sonsuz bir iyilik, sabır ve sevgiyle yaklaştığını da anlatır. Tüm sorunlar baba ile olan ilişkiyle alakalıdır. 

Franz Kafka, babasına akıl ve başarı yönünden alttan alta hayranlık ve kıskançlık duymaktadır.  İşlerinde, çalışmalarına ve seçimlerinde babası gibi başarılı olamamıştır. Çünkü babasından sevgi ve şefkat görmediği gibi hiçbir zaman destek de görmemiştir.

Kafka için yazmak önemlidir, fakat babası oğlunun devamlı bir şeyler yazmasını küçümser, bu işe antipati duyar. Babası tarafından küçümsenmek de hayranlığının nefret ve kıskançlığa dönüşmesine neden olur. Bunların yanında babasını fiziksel yönden de kendisiyle kıyaslamakta ve kıskanmaktadır. Babası güçlü, iri yapılı, sağlıklı ve enerjik bir görünüme sahiptir. Kendisi ise çelimsiz, kısa ve zayıftır. 

Herman Kafka genel olarak her şeye karşı olan, her şeyi küçümseyen bir adamdır. Oğlunun zevkleri, fikirleri, görünüşü, konuşması, okulu, işi, edindiği arkadaşları babası tarafından hiçbir zaman onaylanmaz hatta aksine her zaman eleştirilir. Bu eleştiriler yazarın hayatı boyunca özgüvensiz olmasına, bir meslek, bir arkadaş, bir eş edinmekte zorlanmasına sebep olur. Her zaman bitmek bilmeyen bir suçluluk duygusuyla büyüyen yazar, hayatının her alanında bu suçluluk duygusunu ve kararsızlığı, karamsarlığı, güvensizliği atamaz. Böylece ailesine, kendisine, çevresine yabancılaşmıştır. 

Babaya Mektup’un Konusu Nedir?

Yazar, Freud’un psikanalitik kuramı ile yaklaşacak olursak babasına hayranlığı, kıskançlığı ve nefretinden hareketle Oedipus kompleksinin etkisiyle çocukluk yılları travmalarını, babasına olan kızgınlık, sonsuz hayranlık ve suçlamalarını birkaç hafta içerisinde yazdığı mektuplarda anlatır. 

Babasına hiçbir zaman açık açık söyleyemeyeceğini bildiği tüm bu duygu ve düşünceleri en ince ayrıntısına kadar gerçek, samimi ve etkileyicidir.

Babaya Mektup Alıntıları

“Cimrilik derin mutsuzluğun en sağlam belirtilerindendir.” – Sayfa 27

…

“Ama sen sözcüklerle kolayca hücuma geçerdin, ne söylerken ne de sonrasında birilerine acırdın, insan senin karşında tümüyle savunmasız kalırdı.” – Sayfa 10

…

“… çünkü sen benim için her şeyin ölçütüydün.” – Sayfa 7

…

“Bu yüzden her şey için sana bir dilenci gibi minnettar olabiliyordum, yaptıklarımla değil.” – Sayfa 28

…

“Sakin bir ilişkinin olanaksızlığının başka ve aslında çok doğal bir sonucu daha vardı: Konuşmayı unuttum.” – Sayfa 18

…

“Haklılıkları düşüncelerine değil, kişiliklerine dayanan tüm tiranların sahip olduğu bir gizemlilik kazanmıştın gözümde.” – Sayfa 13

…

“… evlilikte senin bile zorlu bir mücadele vermiş olduğunu ve hatta çocuklara karşı başarısızlığa uğradığını görmüşken bir de evlenmeye mi kalkıyordum?” – Sayfa 61

…

Babaya Mektup Genel Değerlendirme

Calvino’nun Klasikleri Niçin Okumalıyız? sorusuna verilen bir yanıt gibidir Babaya Mektup, çağını aşan zamansız bir kitap. 

Belirtmek gerekir: Büyük metinler yeni metinler üretme isteği uyandıracak esinler barındırırlar. Kafka’nın babasına mektupları da edebiyat dünyasındaki yazarların babalarıyla hesaplaşmalarına olanak yaratmıştır. Hatta kim bilir belki bizim babasıyla hesaplaşan eşsiz romancımız Oğuz Atay’a bile esin vermiştir.

Franz Kafka Kitapları

Ölümünden sonra yakılmasını vasiyet etmesine rağmen arkadaşı Max Brod tarafından yayımlanan ve sayısız dile çevrilen yazarın dilimizdeki yapıtları aşağıdaki gibi:

• Dönüşüm
• Şato
• Dava
• Babaya Mektup
• Amerika
• Bir Kavganın Tasviri
• Milena’ya Mektuplar
• Ottla’ya ve Aileye Mektuplar
• Ceza Kolonisinde (ve diğer öyküler)
• Felice’ye Mektuplar
• Bir Köpeğin Araştırmaları
• Açlık Sanatçısı
• Bir Kardeş Cinayeti
• Yargı
• Ceza Sömürgesi
• Yasa Önünde
• Bir Köy Hekimi
• Vazgeç
• Akbaba
• Yola Çıkış

Kafka kadar umutsuz bile olsanız, insan eninde sonunda okunmak için yazar sevgili okur. Kafka’da da okunma isteği olmasaydı, gerçekten de yazdıklarının yakılmasını isteseydi, kendi yakardı. Yazarın tek umududur okunmak. Bu nedenle Max Brod arkadaşının vasiyetini yerine getirmiyor gibi görünse de çok doğru bir iş yapmıştır ve arkadaşının vasiyetini aslında yerine getirmiştir.

Kitaptan çıkan alevler insanlığın belleğini tutuşturmuş ve külleri ise tüm dünyaya yayılmıştır. 

Kaynaklar

https://psikoofis.com/icerik/