Çanlar Kimin İçin Çalıyor? İncelemesi – Ernest Hemingway

“Şu savaş bitse de evime gitsem. Ama, ev de kalmadı şimdi. Önce şu savaşı bitirelim. Ondan sonra eve dönmeyi düşünürüz.”

Ernest Hemingway’in Çanlar Kimin İçin Çalıyor? romanının incelemesini buradan dinleyebilirsiniz.

İçerik Özeti

Bu incelemede Nobel ödüllü yazar Ernest Hemingway’in yaşam öyküsüne tanık olacak ve Çanlar Kimin İçin Çalıyor? romanını inceleyeceğiz.

Kitap Hakkında Bilgiler

Çevirmen: Erol Mutlu
Orijinal Adı: For Whom the Bell Tolls
ISBN: 9789752201699
Dil: Türkçe
Sayfa Sayısı: 636
Cilt Tipi: Karton Kapak
Kağıt Cinsi: Kitap Kağıdı
Boyut: 13.5 x 19.5 cm

Ernest Hemingway Kimdir?

Doktor bir babanın ve müzisyen bir annenin oğlu olan Hemingway, 1899 yılında Şikago’da dünyaya geldi. Lise yıllarında Avrupa’da ilk büyük dünya savaşı patlak verince Hemingway liseyi bitirir bitirmez ailesi gibi üniversiteye değil gazeteye gitti. Muhabir olarak işe başladı. Aslında orduya da katılmak istemişti ama göz sorunu nedeniyle orduya giremiyordu.

Muhabirlik yaparken Kızılhaç’ın orduya gönüllü aradığını duyar duymaz koşullara uyduğunu görünce muhabirlikten istifa etti ve 1918’de gönüllü olarak orduya katıldı. Ambulans şoförü olarak savaş bölgelerinde görev yapmaya başladı. İki askeri kurtarmaya çalışırken yakınlarında patlayan top nedeniyle birinin bacağını kaybetmesine diğerinin de ölümüne tanık oldu ve kendisi de ağır yaralandı.

Tedavisi için gittiği hastanedeki hemşireye âşık oldu. Savaş bitince bu hemşireyle evlenecekti ama terk edildi ki bu olay Silahlara Veda romanına da konu olmuştur.

1921’de Amerika’ya tekrar dönerek Hadley Richardson’la evlendi ve tekrar savaş muhabiri olarak görev yapmaya başladı. Hatta bu yıllarda çalıştığı gazete tarafından İstanbul’a bile gönderilmiştir. Ancak dışarıda geçen yıllar 1923’te Hadley Richardson’dan bir oğlu dünyaya geldiği için son buldu ve Amerika’ya dönerek Üç Öykü ve 10 Şiir kitabını çıkardı.

İlk romanı Güneş de Doğar’ın yayımlanmasıyla Hadley Richardson’dan boşanıp Pauline Pfeiffer ile evlenmek için Protestanlıktan Katolikliğe geçti. 1931’de Pauline Pfeiffer’den iki oğlu daha dünyaya geldi. Aynı yıl Hemingway’in babası intihar etti.

1939’da Pauuline Pfeiffer’den de ayrılmak isteyen Hemingway, Küba’da bir otele yerleşerek Martha Gelhorn ile bir araya geldi. Pauline’den boşandıktan sonra Martha ile evlendi. Havana yakınlarında aldıkları çiftlikte Martha ile yaşarken 1940 yılında ölümsüz eseri Çanlar Kimin İçin Çalıyor? romanını ortaya koydu.

1944’te tekrar savaş muhabiri olarak Avrupa’da görev yapan Hemingway, Amerikan ordusuna bağlı olarak yürüttüğü bu iş sayesinde ikinci dünya savaşından sonra Küba’daki Amerikan Büyükelçiliğinde cesaret madalyasıyla ödüllendirildi.

Ancak Küba’daki yönetim değişikliğiyle Amerikalıların mülkleri devletleştirilmeye başlayınca kesin olarak Amerika’ya dönüş yaptı ve girdiği ruhsal bunalım sunucu o yıllarda yaygın olan elektro şok tedavisi de sonuç vermeyince kendini vurarak intihar etti.

Yaşamı boyunca Afrika’da Safari yapmak dahil birçok yere ilişkin birçok eylem deneyimleyen ve İspanya iç savaşı gibi birçok savaşa hep yakın çalışan Hemigway, açıklamalarından ve romanlarından anladığımız kadarıyla iyi bir yaşam yaşadığını düşünerek bu dünyadan ayrıldı.

Çanlar Kimin İçin Çalıyor? Özeti

Robert Jordan adındaki bir profesörün Amerika’da İspanyolca öğretirken İspanya iç savaşına katılıp cumhuriyetçilerle birlikte hareket etmesiyle başlayan öykü, Robert Jordan’ın bir köprüyü uçurmakla görevlendirilmesiyle devam eder.

Robert Jordan, bu görevi yerine getirmek için yerel direniş örgütlerinden destek almak zorundadır. Burada Pablo ve ekibiyle tanışarak görevini yerine getirmeye karar verir. Pablo’nun ekibiyle geçirdiği kısa süre içinde o güne kadar bildiği tüm doğruları yeniden tartan, yaşamın değerini ve savaşın ne olduğunu sık sık düşünen Robert Jordan ilk defa aşk denilen duyguyla tanışacak ve insanın ne demek olduğunu kavrayacaktır.

Roman, köprüyü havaya uçurmak için yapılan planlar ve değişen savaş sırasında hızlıca büyüyen insan ilişkileriyle ilerlemektedir. Köprüyü havaya uçurma anı geldiğinde olanlarsa her yönüyle hızlı ve sarsıcı bir anlatımla ortaya konmaktadır.

Çanlar Kimin İçin Çalıyor? Konusu

Çanlar Kimin İçin Çalıyor?, trajik olaylarla dolu İspanya iç savaşını konu almaktadır. Faşistlerle Cumhuriyetçiler arasında gerçekleşen bu savaşta ana karakter Cumhuriyetçilerin yanında yer almaktadır.

Biliyoruz ki İspanya iç savaşı her iki tarafın da birbirine karşı çok acımasız davrandığı hiçbir İspanyol’un anımsamak istemeyeceği katliamların gerçekleştirildiği vahşi bir iç savaştı. Yaşamı boyunca savaş alanlarına hep yakın olmuş Hemingway de ölüm, yaşam ve aşk gibi duyguları işte bu savaşın tanıklığında anlatmayı tercih etti. Dolayısıyla savaş bir dekor olmanın ötesinde canlı bir varlık gibi tüm romanı kuşattı.

Çanlar Kimin İçin Çalıyor? Alıntıları

İki tür anlatı vardır. Biri altını çizdiğimiz etkileyici aforizmalarla dolu olan, diğeri ise öyle vurucu, metinden söküp alınabilecek bir aforizmayla karşılaşmadığımız ama yaşam gerçeğini somut bir biçimde anlatan anlatı. Yazınsal anlatı elbette bu ikinci anlatı türüne daha yakındır. O bakımdan kitaptan seçtiğim alıntılar aforizma olmanın ötesinde sade bir biçemle anlatılmış olaylarla ilgili somut durumlardan çıkardığım alıntılardır.

Robert Jordan, “Belki de her zaman böyledir; durgun endişeli bir adamdır,” diye düşündü. Fakat iyi adamların hepsi neşelidir. Neşeli olmak iyi bir şeydi ve iyi olmanın da bir işareti sayılabilirdi. Neşeli insan yaşarken ölümsüzleşmiş gibi oluyordu. – Sayfa 16

Hemingway konforlu yaşamların bir anda tepe taklak olabileceğini de anlatıyor yapıtında. Hem de siz hiçbir şey yapmamışken, hiçbir suç işlememişken, sandalyenizde oturup çam ağacından bahçenize süzülen güneşi izlerken… Durduk yere iki ülkenin arasında savaş çıkabilir ve bahçeniz postallarla çiğnenebilir. Hemingway’e göre bilinmelidir ki:

Bu dünyada başına felaket gelmeyecek kimse yoktur. – Sayfa 39

Gene de insanın kendisine inanmaktan ve değerleri uğruna yaşamaktan vazgeçmemesi gerektiğini söyler Hemingway, başınıza bir felaket de gelse bunu ele alışınız cesur, insanca ve değerli olmalıdır.

Çünkü hepsi birer suç yaptıklarının, eğer başka insanların başına gelecek daha kötü bir şeyi önlemek için değilse, kimsenin başkasının canını almaya hakkı yoktur. Kısacası, bütün bunları kafana iyice sok ve kendine yalan söyleme. – Sayfa 241

Ya da Robert Jordan savaş sırasında gördüklerini düşünürken şöyle der.

Hesap tutmamak ve unutmak hakkına sahibim. Hayır, dedi kendisi. “Hiçbir şeyi unutmak hakkına sahip değilsin. Ne herhangi bir şeye gözlerini kapamak, ne unutmak, ne yumuşatmak, ne de değiştirmek hakkına sahipsin. – Sayfa 241

Çanlar Kimin İçin Çalıyor? Romanının Genel Değerlendirmesi

Pulitzer ve Nobel edebiyat ödüllü Hemingway’in en önemli özelliği büyük ve önemli olayları sade bir biçemle çarpıcı bir biçimde anlatabilmesidir. Çanlar Kimin İçin Çalıyor? romanı da sarsıcı bir konunun sade bir biçemle kaleme alınmış muhteşem bir örneğidir.

Hemingway bu yazma becerisini gazetecilik yıllarında öğrendiklerine bağlamaktadır. Gazetecilik onun hiç yazma tutukluğu yaşamadan üretmesini sağlamıştır.

Çanlar Kimin İçin Çalıyor? İnsanın asıl devrimi kendi içinde yapması gerektiğini anlatan, iyinin yanında yer alarak ölmenin ya da öleceğini bile bile iyinin yanında yer almanın önemini vurgulayan bir yapıt.

Hemingway’in özellikle kullandığı ben öyküsel anlatıcıyla ölümü yaşadığı ve hislerini aktardığı bölüm romanın en vurucu ve etkisinden uzun süre çıkılamayacak bölümlerinden biriydi ayrıca.

Hemingway Kitapları

Çoğunlukla gazeteci olarak görev yapmış Hemingway’in yayımladığı ses getiren birçok yapıt vardır. Dilimize çevrilmişleri sıralayacak olursak bunlar:

• Yaşlı Adam ve Deniz
• Çanlar Kimin İçin Çalıyor
• Silahlara Veda
• Kilimanjaro’nun Karları
• Ya Hep Ya Hiç
• Kazanana Ödül Yok
• Akıntı Adaları
• Paris Bir Şenliktir
• Nick Adams Öyküleri
• Kadınsız Erkekler
• Güneş de Doğar
• Beşinci Kol ve İspanya İç Savaşı’nın Dört Öyküsü
• Tehlikeli Yaz
• Afrika’nın Yeşil Tepeleri
• Tüm Öyküleri
• Yazma Üzerine

adlı kitaplarıdır. Bir sonraki incelemede görüşene dek kendine iyi bak sevgili okur.

Kaynaklar

https://tr.wikipedia.org/wiki/Ernest_Hemingway

https://www.bilgiyayinevi.com.tr/ernest-hemingway-butun-eserleri